เพราะ “หน้าปก” เป็นส่วนสำคัญของหนังสือ สมาคมผู้จัดพิมพ์และผู้จำหน่ายหนังสือแห่งประเทศไทย (PUBAT) ร่วมกับ สมาคมนักออกแบบเรขศิลป์ไทย (ThaiGa) และ THAGGA จัดโครงการ “100 Annual Book and Cover Design 2024” (100ABCD) คัดเลือกหนังสือที่มีการออกแบบปกโดดเด่นสวยงาม ประจำปี 2567 โดยมีการลงคะแนนคัดเลือกหนังสือที่มีการออกแบบปกโดดเด่นสวยงามจำนวน 100 ผลงาน จากผู้ส่งเข้าร่วมกว่า 365 เล่ม

โดยปีนี้ มีหนังสือ 14 เล่มจากเครือมติชนได้รับรางวัล 100ABCD ประกอบด้วย หนังสือจากสำนักพิมพ์มติชน 7 เล่ม หนังสือจากศิลปวัฒนธรรมฉบับพิเศษ 5 เล่ม และหนังสือจาก Brocoli 2 เล่ม ดังนี้

7 เล่ม สำนักพิมพ์มติชน

“ประวัติศาสตร์ไทยร่วมสมัย” (พิมพ์ 15 ฉบับปรับปรุง) โดย “คริส เบเคอร์” และ “ผาสุก พงษ์ไพจิตร” เป็นงานเขียนที่ทั้งสองไล่เรียงกระแสความเปลี่ยนแปลงในหลายมิติ ที่ก่อรูปตั้งแต่ยุคก่อนกรุงเทพฯ กลายเป็นไทยสมัยใหม่ในปัจจุบัน ย้อนรอยภูมิหลัง เรื่องราว ทั้งเชิงสังคม เศรษฐกิจ และการเมือง ที่มีผลสืบเนื่องจนเกิดความเปลี่ยนแปลงอย่างเป็นลำดับ

หนังสือเล่มนี้ไม่ได้อัดแน่นไปด้วยข้อมูลเชิงประวัติศาสตร์เท่านั้น แต่ยังนำเสนอวิธีการอ่านประวัติศาสตร์ผ่าน “รัฐชาติ” ได้อย่างลุ่มลึก ถือเป็น “a must read” สำหรับนักอ่านที่สนใจประวัติศาสตร์ไทยร่วมสมัยทุกคน

“คนดีศรีอยุธยา” ผู้เขียน “เสนีย์ เสาวพงศ์” นวนิยายอิงประวัติศาสตร์เรื่องนี้จะพาย้อนไปอ่านเรื่องเล่าของคนธรรมดาสามัญที่ไม่เคยมีการกล่าวถึงที่ไหน แต่มีจิตใจที่ยิ่งใหญ่ไม่แพ้วีรบุรุษที่เคยถูกจารึกไว้ในหน้าประวัติศาสตร์ หลังเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่ 2 ชาวบ้านทั้งหลายแตกกระสานแบ่งเป็นก๊กเหล่า ระส่ำระสายจากการกวาดต้อนและหวาดผวาจากการเอาเปรียบซึ่งกันและกันเอง

สามพี่น้อง “โต” “เล็ก” และ “น้อย” ผู้มีใจรักชาติยิ่งกว่าชีวิต ออกเดินทางไปยังชุมนุมต่าง ๆ เข้าไปปลุกสำนึกความรักความหวงแหนแผ่นดินเกิดให้กับชาวกรุงศรีฯ ทั้งสามรวบรวมชาวบ้านที่ไม่ใช่แค่ผู้ชาย เป็นน้ำหนึ่งใจเดียวเพื่อกอบกู้กรุงศรีฯ

“Capitalism Magic Thailand เทวา มนตรา คาถา เกจิ : ไสยศาสตร์ยุคใหม่กับทุน(ไทย)นิยม” ผู้เขียน “Peter A. Jackson” แปลโดย “วิราวรรณ นฤปิติ” ในโลกสมัยใหม่ที่ไสยศาสตร์ถูกมองว่าเป็นความงมงายและล้าหลัง ทว่าการบูชาพระเครื่องเพื่อเสริมโชคลาภบารมี การกราบไหว้ขอเงินขอทอง การทรงเจ้าเข้าผี การนับถือเกจิอาจารย์ และอีกสารพัดพิธีกรรมกลับเฟื่องฟูขึ้นในประเทศไทย

สวนทางกับยุคแห่งเทคโนโลยี ชวนสำรวจความเชื่อและการบูชาสิ่งศักดิ์สิทธิ์หลากหลายรูปแบบท่ามกลางกระแสประวัติศาสตร์ตั้งแต่ยุคเศรษฐกิจรุ่งเรือง ไปจนถึงช่วงวิกฤตเศรษฐกิจ ปี 2540 รวมทั้งการเกิดขึ้นของทุน(ไทย)นิยมอันเป็นเอกลักษณ์

“The Ruling Game ชนชั้นนำและอำนาจในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้” ผู้เขียน “รศ.ดร.ดุลยภาค ปรีชารัชช” ชวนผู้อ่านย้อนกลับไปมองโครงสร้าง รากฐานแนวคิด การสะสมอำนาจ และการใช้อำนาจของกลุ่มชนชั้นนำ ในแต่ละภูมิภาค ตั้งแต่ยุคโบราณ ยุคอาณานิคม ยุคปลายอาณานิคม สงครามเย็น จนถึงศตวรรษที่ 21 โดยเข้าใจรายละเอียดจากภาพเล็ก จนสามารถมองและวิเคราะห์ภาพใหญ่ได้ และนำไปสู่การเห็นความสัมพันธ์ที่แยกไม่ขาด เพื่อรับมือและรู้ทันเกมการเมืองของผู้ปกครองเหล่านั้น

“แด่ทุกต้นกล้าความฝัน : ประวัติศาสตร์ กรณีศึกษา และเส้นทางการต่อสู้สู่รัฐสวัสดิการ” ผู้เขียน “ษัษฐรัมย์ ธรรมบุษดี” หนังสือเล่มนี้ไม่เพียงมุ่งนำเสนอแนวคิดว่าด้วยรัฐสวัสดิการ ขยายให้เห็นเส้นทาง อุปสรรค ความเป็นไป และความเป็นไปได้จากกรณีศึกษาหลายประเทศ

แต่ยังชี้ให้เห็นว่าหัวใจสำคัญของการเปลี่ยนแปลงน้อยใหญ่ที่จะช่วยรักษาต้นกล้าความฝันของทุกคนไม่ได้เกิดขึ้นจากผู้มากอำนาจ แต่ก่อร่างขึ้นมาจากพลังและเสียงเล็ก ๆ ของคนธรรมดาที่มีหัวใจ สามารถสัมผัสและเจ็บปวดไปกับความทุกข์ยากของเพื่อนมนุษย์ด้วยกันได้ และเชื่อมั่นว่าเราล้วนเป็นมนุษย์ที่มีสิทธิอย่างเต็มที่ที่จะมีชีวิตที่ดีโดยไม่ต้องอ้อนวอนร้องขอ เพราะสังคมที่คนเท่ากันคือเรื่องเป็นไปได้ ชีวิตที่ทุกคนสุขเสมอหน้าไม่ใช่เพียงนิยายยูโทเปีย

“The Museum of Other People พิพิธภัณฑ์แห่งผู้เป็นอื่น” ผู้เขียน “Adam Kuper” แปลโดย “วรรณพร เรียนแจ้ง” พิพิธภัณฑ์คืออะไร ? เพชรน้ำเอกแห่งอารยธรรม ? ประจักษ์พยานต่ออัจฉริยภาพทางความคิดสร้างสรรค์ของมนุษย์ ? รูปธรรมของความรุ่มรวยทางวัฒนธรรม ความเป็นเลิศในศิลปวิทยา ?

หรือแท้ที่จริงสถานที่แห่งนี้คือ “โกดังเก็บของโจร” ประจักษ์พยานต่อความโหดเหี้ยมอำมหิตของจักรวรรดินิยมตะวันตก รูปธรรมของการรีดนาทาเร้น ขูดเลือดขูดเนื้อ และย่ำยี เบื้องหน้าของสถานที่แห่งนี้คือพิพิธภัณฑ์ที่ทำหน้าที่จัดแสดงโลกอันแปลกประหลาดของผู้คน “ดั้งเดิม” หรือ “ชนเผ่า” ที่อยู่ห่างไกลออกไป แต่เบื้องหลังของที่นี่เป็นอย่างไร

“The Lost Forest : ประวัติศาสตร์(การทำลาย)สิ่งแวดล้อมไทย” ผู้เขียน “วันชัย ตันติวิทยาพิทักษ์” นำเสนอเรื่องราวการทำลายสิ่งแวดล้อมในไทยนับแต่อดีตถึงปัจจุบัน ไม่ว่าจะเป็นการบุกรุกทำลายป่า การสูญพันธุ์ของสัตว์ป่า การต่อสู้ของชาวบ้านกับรัฐและนายทุน อุตสาหกรรมที่กระทบลมหายใจของผู้คน ไปจนถึงปัญหาสิ่งแวดล้อมยุคใหม่อย่างการก้าวเข้าสู่ยุคโลกเดือด ฝุ่นพิษ PM 2.5 และการสูญพันธุ์ครั้งใหญ่ที่กำลังจะมาถึง

5 เล่ม ศิลปวัฒนธรรมฉบับพิเศษ

“เป็นจีนเพราะรู้สึก : ประวัติศาสตร์เสื่อผืนหมอนใบที่เพิ่งสร้าง” ผู้เขียน “สิทธิเทพ เอกสิทธิพงษ์” สิทธิเทพ เอกสิทธิพงษ์ ได้บุกเบิกการศึกษาประวัติศาสตร์ความรู้สึกของชนชั้นกลางไทยเชื้อสายจีน โดยมุ่งเผยให้เห็นภาพความเปลี่ยนแปลงทางความคิดและเข้าใจพลังทางอารมณ์ความรู้สึกของชนชั้นกลางไทยเชื้อสายจีน นับจากยุคระบอบพ่อขุนอุปถัมภ์แบบเผด็จการกระทั่งลูกจีนรักชาติเคลื่อนไหวทางการเมือง

โดยตีความหลักฐานใหม่ เพื่อจัดวางหลากอารมณ์ความรู้สึกของชนชั้นกลางไทยเชื้อสายจีนภายใต้บริบททางประวัติศาสตร์อย่างลึกซึ้ง ทั้งความอับอาย คับแค้น ตึงเครียด สุขสำเร็จ ไปจนถึงการเป็น “คนจีนเสื่อผืนหมอนใบใต้ร่มพระบรมโพธิสมภาร” ทั้งยังแสดงให้เห็นว่าเส้นแบ่งความเป็นจีน-ไทยพร่าเลือนเกินกว่าจะนิยามได้ตายตัว

“สยามโมเดิร์นเกิร์ล” ผู้เขียน “ภาวิณี บุนนาค” สำรวจภาวะสมัยใหม่ของผู้หญิงไทยในยุค “ออกจากเหย้า” สู่พื้นที่สาธารณะ ผ่านการศึกษาประวัติศาสตร์ชีวิตของนางพยาบาลและนางผดุงครรภ์ “โมเดิร์นเกิร์ล” ยุคแรกที่มีโอกาสเข้าถึงการศึกษาแผนตะวันตกและออกสู่โลกกว้างผ่านวิชาชีพ

“ปาตานีฉบับชาติ(ไม่)นิยม สงครามช่วงชิงอำนาจก่อนปักปันเส้นเขตแดน” ผู้เขียน “วันอิฮซาน ตูแวสิเดะ” หนังสือเล่มนี้ไม่ได้มองเพียงสยามเป็น “ผู้กระทำ” และปาตานีเป็น “ผู้ถูกกระทำ” และไม่ได้มองการกระทำของสยามต่อปาตานีว่าเป็นไปเพื่อความก้าวหน้าและความมั่นคงของชาติตามที่มีคำกล่าวอ้าง

แต่มุ่งก้าวให้พ้นกับดักคู่ตรงข้ามของประวัติศาสตร์ชาตินิยมสยามและปาตานี โดยพาผู้อ่านย้อนกลับไป 1 ศตวรรษก่อนการทำ “สนธิสัญญาแองโกล-สยาม 1909” อันเป็นช่วงเวลาที่ปาตานีถูกสยามแบ่งออกเป็น 7 หัวเมือง เพื่อชี้ให้เห็นการค่อย ๆ เปลี่ยนแปลงระลอกใหญ่ จนนำมาสู่การปักปันเส้นเขตแดนในเวลาต่อมา

“สถาปัตย์-สถาปนา : การ(เมือง)ดีไซน์พื้นที่และความนัยสถาปัตยกรรม” ผู้เขียน “ชาตรี ประกิตนนทการ” รวมบทความจากคอลัมน์พื้นที่ระหว่างบรรทัดในมติชนสุดสัปดาห์ของ ชาตรี ประกิตนนทการ เน้นเรื่องพื้นที่ (Space) และความหมายนัยซ่อนเร้น แฝงฝังด้วยอุดมการณ์ในสถาปัตยกรรมที่พบเห็นได้ในชีวิตประจำวัน แบ่งเป็น 3 ส่วน ได้แก่ “พื้นที่เมือง-พื้นที่ความเชื่อ-พื้นที่อุดมการณ์”

“Downtown Ayutthaya ต่างชาติต่างภาษา และโลกาภิวัตน์แรกในสยาม-อุษาคเนย์” ผู้เขียน “กำพล จำปาพันธ์” และ “โมโมทาโร่” ตั้งแต่การก่อตั้งกรุงศรีอยุธยา เมืองแห่งนี้ได้ถูกวางภูมิศาสตร์ให้เป็นเมืองท่าการค้าในลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยา จึงไม่น่าแปลกใจเมื่อเศรษฐกิจการค้าในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ทวีความรุ่งเรืองขึ้น กรุงศรีอยุธยาจึงขยับสถานะเป็นเมืองท่าการค้านานาชาติ

ส่งผลให้คนต่างชาติต่างภาษาจำนวนมากเข้ามาแวะเวียนกรุงศรีอยุธยา มีทั้งแขก ฝรั่งเศส จีน ลาว เขมร พม่า ญวน มลายู ซึ่งต่อมาก็ได้ผสมกลมกลืนกันกลายเป็นมนุษย์อยุธยา เล่มนี้จะพาผู้อ่านสำรวจย่านร้านตลาดชุมชนของชนชาติต่าง ๆ ในกรุงศรีอยุธยา และติดตามดูชีวิตประจำวัน ความเป็นมา เพื่อหาคำตอบว่า การเป็นเมืองท่าการค้านานาชาติของกรุงศรีอยุธยาทำได้อย่างไร และทำไมจึงถือได้ว่าเป็น “โลกาภิวัตน์แรกในสยาม-อุษาคเนย์”

2 เล่ม Brocoli

“Lovable Japan เมืองนี้ที่(คน)รัก” ผู้เขียน “ปริพนธ์ นำพบสันติ” ความร่วมมือเป็นกุญแจสำคัญที่ช่วยให้เราเผชิญปัญหาที่รายล้อมอยู่ได้ เช่นเดียวกันกับเรื่องเมือง ที่จำเป็นต้องถูกวางแผนและออกแบบมาอย่างเข้าใจในวิถีชีวิตของผู้คน เล่มนี้จะชวนสำรวจความร่วมมือของผู้คนทุกภาคส่วน ที่ถือเป็นหัวใจสำคัญและทำให้เมืองในญี่ปุ่นกลายเป็นเมืองที่ดี เป็นเมืองที่ใครก็อยากจะรัก และเป็นเมืองที่ผู้คนอยากจะก้าวเท้าออกจากบ้านมาใช้ชีวิตอย่างมีความสุข

“Restorative Cities ให้นครเยียวยาใจ” ผู้เขียน “Jenny Roe” และ “Layla McCay” แปลโดย “ธาม โสธรประภากร” ในศตวรรษที่ความเหงาเกาะกุมทุกซอกซอย โลกหันหน้าสู่ยาต้านเศร้า โรคระบาดครั้งใหญ่อย่างโควิด-19 ขีดเส้นแบ่งเพิ่มระยะห่างระหว่างผู้คนให้ชัดมากกว่าเคย

คำถามสำคัญจึงไม่ใช่แค่ว่าเราจะ “อยู่อย่างไร” แต่จะทำอย่างไรให้ “อยู่อย่างเป็นสุข” ร่วมสำรวจเมืองในฝันที่หล่อเลี้ยงความสุข ออกแบบทุกหัวมุมถนนเพื่อฟื้นฟูชีวิต และเขียนเมืองใหม่ที่ชุบชูหัวใจของทุกคน

พบกับสำนักพิมพ์มติชน ได้ที่บูท J02 ในงานมหกรรมหนังสือระดับชาติ ครั้งที่ 29 ระหว่างวันที่ 10-20 ตุลาคม 2567 เวลา 10.00-21.00 น. ณ ฮอลล์ 5-7 ชั้น LG ศูนย์การประชุมแห่งชาติสิริกิติ์ เพียงเข้าประตู Hall 6

ข้อมูล/ภาพ : ประชาชาติธุรกิจ