คดีที่ดินเขากระโดงเป็นข้อพิพาทเกี่ยวกับกรรมสิทธิ์ที่ดินขนาดใหญ่ในจังหวัดบุรีรัมย์ ซึ่งเป็นพื้นที่พิพาทระหว่างการรถไฟแห่งประเทศไทย (รฟท.) กับกลุ่มเอกชนและชาวบ้านที่ครอบครองที่ดิน โดยประเด็นหลักคือ การออกเอกสารสิทธิ์ เช่น โฉนดที่ดิน ในพื้นที่ที่ รฟท. อ้างว่าเป็นที่ดินของตนเอง

ต้นเหตุของข้อพิพาท รฟท. อ้างว่าที่ดินบริเวณเขากระโดง ซึ่งมีพื้นที่ประมาณ 5,083 ไร่ เป็นกรรมสิทธิ์ของตนเองมาตั้งแต่ พ.ศ. 2462-2465 เพื่อใช้ประโยชน์ในการสร้างทางรถไฟสายแยกจากสถานีบุรีรัมย์ แต่ต่อมาได้มีการออกเอกสารสิทธิ์ทับที่ดินดังกล่าวให้กับเอกชนและชาวบ้านหลายราย

โดยคดีนี้มีการฟ้องร้องมาอย่างต่อเนื่อง มีคำพิพากษาที่สำคัญหลายฉบับ เช่น คำพิพากษาศาลฎีกาและศาลอุทธรณ์ ศาลได้ตัดสินว่าที่ดินเป็นของการรถไฟฯ และให้กรมที่ดินเพิกถอนโฉนดที่ดินที่ออกไปโดยมิชอบ และศาลปกครองกลางเคยมีคำวินิจฉัยว่าที่ดินเป็นกรรมสิทธิ์ของ รฟท. และคำพิพากษามีผลผูกพันทุกฝ่าย

ซึ่งจากคำพิพากษาของศาล กรมที่ดินได้ดำเนินการเพิกถอนเอกสารสิทธิ์ไปบางส่วนแล้ว เช่น มีการยกเลิกคำขอออกโฉนดของราษฎร 35 ราย ตั้งแต่ปี 2560 อย่างไรก็ตาม การดำเนินการในภาพรวมยังไม่คืบหน้าอย่างที่ควรจะเป็น ทำให้ รฟท. ต้องยื่นฟ้องกรมที่ดินและอธิบดีกรมที่ดินในฐานะที่ละเลยการปฏิบัติหน้าที่ในการเพิกถอนเอกสารสิทธิ์ทั้งหมด

ล่าสุด เมื่อวานที่ผ่านมา 17 ก.ย.2568 กรมที่ดินได้ออกมาชี้แจงว่าได้ยุติการเพิกถอนโฉนดที่ดินเขากระโดงแล้ว โดยให้เหตุผลว่าคณะกรรมการสอบสวนยังไม่พบหลักฐานที่ชัดเจนเพียงพอที่จะยืนยันได้ว่าที่ดินดังกล่าวเป็นของ รฟท. และการออกโฉนดที่ดินนั้นชอบด้วยกฎหมายแล้ว ทำให้ทาง รฟท. ต้องยื่นเรื่องต่อศาลปกครองเพื่อขอให้มีคำสั่งให้กรมที่ดินดำเนินการเพิกถอนโฉนดที่ดินตามคำพิพากษาที่เคยมีมา

ทั้งนี้ หลายฝ่ายวิเคราะห์ว่า การตั้งโต๊ะแถลงข่าว กรมที่ดิน ยุติการเพิกถอนโฉนดที่ดินเขากระโดง เพื่อต้อนรับ มท.1 อนุทิน ชาญวีรกูล

ไม่ให้เปื้อนมลทิน เข้ามารับตำแหน่งอย่างมือสะอาด ไม่ต้องยุ่งเกี่ยวกับคดีเขากระโดง